[Απομαγνητοφωνημένη ραδιοφωνική συνέντευξη στον "RADIO SYMORIA" στην Ενότητα: "Πείτε μας Γιατρέ"

ακούγονται οι: Σοφία Παραγυιού, Θεοτόκης Μιχαλάτος και Νεκτάριος Λαϊνάκης]

​

Τι είναι η κρυψορχία;

Κρυψορχία είναι η απουσία του όρχι από τη φυσιολογική του θέση δηλαδή το όσχεο. Μπορεί ο όρχις τότε να ψηλαφάται σε ψηλότερη θέση ή να μην ψηλαφάται καθόλου, οπότε είτε είναι μέσα στην κοιλιά, είτε είναι ατροφικός.

 Περίπου ένα στα 100 παιδιά θα εμφανίσει κρυψορχία και είναι συχνότερο σε όσα έχουν γεννηθεί πρόωρα. 1 στα 3 πρόωρα νεογνά θα εμφανίσουν κρυψορχία.

Αυτό συμβαίνει γιατί η κάθοδος του όρχι στο όσχεο από το ύψος των νεφρών που δημιουργούνται, εξελίσσεται σταδιακά ακόμα και μέχρι τον τέταρτο μήνα μετά τη γέννηση του παιδιού. Αυτό επίσης σημαίνει ότι δεν μπορούμε να μιλήσουμε ή να εκτιμήσουμε μία κρυψορχία αν το βρέφος δεν συμπληρώσει τους τέσσερις με 6 μήνες ζωής.

 

Ποιος γιατρός βάζει τη διάγνωση της κρυψορχίας και πότε;

Η διάγνωση θα μπει από τον ειδικευμένο παιδοχειρουργό στον οποίο θα παραπεμφθεί το παιδί από τον παιδίατρο που θα το έχει εξετάσει μετά τον 4ο μήνα ζωής του για αυτόν το λόγο.

 

Χρειάζονται κάποιες εξετάσεις για να μπει διάγνωση; για παράδειγμα υπερηχογράφημα;

Σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες το υπερηχογράφημα δεν είναι απαραίτητο γιατί η διάγνωση του ψηλαφητού όρχι ( αυτού δηλαδή που μπορεί να ψηλαφάται σε ψηλότερη θέση από το όσχεο), είναι καθαρά κλινική και μπορεί να γίνει από τον Παιδοχειρουργό με τους κατάλληλους χειρισμούς.

Ωστόσο πολλοί παιδοχειρουργοί συστήνουν το υπερηχογράφημα και αυτό όχι τόσο για τη διάγνωση γιατί εδώ υπάρχει και ένα θέμα με τον ανελκόμενο όρχι που λανθασμένα μπορεί να αναγνωριστεί για κρυψορχία, αλλά περισσότερο για να καταγραφεί το μέγεθός του όρχι και να συγκριθεί με τον άλλον όρχι προεγχειρητικά.

 

Είπατε για τον ανελκόμενο όρχι. Τι σχέση έχει ο ανελκόμενος όρχις με την κρυψορχία;

Κρυψορχία είπαμε είναι η απουσία του όρχι από την φυσιολογική του θέση που είναι το όσχεο ενώ ο ανελκόμενος ή ανασπώμενος όρχις είναι αυτός που ναι μεν βρίσκεται στο όσχεο από τη γέννηση αλλά όχι μόνιμα. Στην κρυψορχία διαπιστώνουμε ότι μετά τον 4ο μήνα ζωής ο όρχις βρίσκεται ψηλότερα από το όσχεο σε αντίθεση με τον ανελκόμενο,  που τους πρώτους μήνες στη ζωής είναι στο όσχεο. Αργότερα όμως και συνήθως από το 12ο μήνα ζωής και μέχρι το 12ο έτος ηλικίας του παιδιού δεν είναι μόνιμα εκεί. Οι γονείς περιστασιακά βλέπουν τον όρχι στο όσχεο, ιδιαίτερα όμως με το κλάμα, το βήχα, κατά την απογύμνωση του παιδιού για εξέταση ή όταν αυτό εξετάζεται με ένα υπερηχογράφημα, εκείνη την ώρα σχεδόν πάντα βρίσκεται ψηλότερα!

 

Ο ανελκόμενος όρχις απαιτεί χειρουργική επέμβαση; και πότε; 

Ο ανελκόμενος όρχις δεν απαιτεί καμία χειρουργική παρέμβαση χρειάζεται όμως οπωσδήποτε παρακολούθηση μέχρι την εφηβεία οπότε και θα βρεθεί πλέον μόνιμα στο όσχεο.

Η παρακολούθηση του σε τακτική βάση συμφώνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες γίνεται ανά 6 ή 12 μήνες γιατί ένα 15% από τους ανελκόμενους όρχεις έχει παρατηρηθεί ότι μεταπίπτουν σε κρυψορχία.

Τότε μόνο απαιτείται επέμβαση. Και αυτή η εκτίμηση πρέπει να γίνεται από τον παιδοχειρουργό που με συγκεκριμένους χειρισμούς και όχι με το υπερηχογράφημα θα διαπιστώνει κάθε φορά αν πρόκειται για ανελκόμενο όρχι ή κρυψορχία.

Να ξέρετε ότι η εικόνα του ανελκόμενου όρχι οφείλεται σε ένα φυσιολογικό αλλά αυξημένο αντανακλαστικό του κρεμαστήρα μύ που ανασπά τον όρχι ψηλότερα από το όσχεο. Αυτό τον αντανακλαστικό μειώνεται στην εφηβεία. Σε όλη την παιδική ηλικία ο ανελκόμενος όρχις δεν υπόκειται σε καμία βλάβη γιατί είναι κυρίως μέσα στο όσχεο. Όταν όμως το παιδί απογυμνώνεται, ή κλαίει ή βήχει ή είναι ανήσυχο ή εξετάζεται εκλύεται το αντανακλαστικό και ή εικόνα του μοιάζει με κρυψορχία. Επομένως ο ανελκόμενος όρχεις πρέπει να χειρουργείται μόνον όταν μεταπίπτει σε αληθινή κρυψορχία.

 

Πόσο επικίνδυνη είναι η κρυψορχία ώστε να χρειάζεται απαραίτητα την επέμβαση;

Όλοι νομίζω έχουμε ακούσει ότι η κρυψορχία προκαλεί υπογονιμότητα. Αυτή όμως η βλάβη είναι μόνο μία από τις επιπλοκές της πάθησης. Για την υπογονιμότητα να πούμε συνοπτικά τα εξής:

Ό όρχις πρέπει να βρίσκεται στο όσχεο και αυτό για να έχει μικρότερη θερμοκρασία από τη θερμοκρασία σώματος (αυτό το 36,6). Η ακατάλληλη για αυτόν θερμοκρασία σε ψηλότερη θέση προκαλεί διάφορες διαταραχές που οδηγούν στη μείωση της κινητικότητας των σπερματοζωαρίων από αυτόν τον όρχι. Επηρεάζεται όμως και ο φυσιολογικός όρχις μέσω αυτοαντισωμάτων με αποτέλεσμα και σε μείωση του αριθμού των σπερματοζωαρίων. Ο μη κατελθών όρχις με την πάροδο της ηλικίας έχει διαπιστωθεί ότι παραμένει μικρότερος, υπόκειται δηλαδή σε εκφύλιση.

Σοβαρότερη όμως από την υπογονιμότητα που ξέρουμε όλοι είναι η πιθανότητα της κακοήθειας

 

Δηλαδή μπορεί να δημιουργηθεί καρκίνος στον μη κατελθώντα όρχι;

Πράγματι πολλές μελέτες δείχνουν ότι ο μη κατελθών όρχις έχει έως και 8 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσει κακοήθεια. Μάλιστα όσο υψηλότερη είναι η κρυψορχία και όσο περισσότερο μένει σε αυτή τη θέση, τόσο μεγαλύτερη είναι αυτή η πιθανότητα εξαλλαγής του.

Με τη χειρουργική αποκατάσταση μειώνεται πολύ αυτή πιθανότητα αλλά εδώ να πούμε δύο πράγματα

1ον ότι η πιθανότητα αυτή δεν μηδενίζεται δεν εξαλείφεται δηλαδή ο κίνδυνος και

2ον  στα άτομα με κρυψορχία,  ακόμα και ο φυσιολογικός όρχις που δεν χρειάστηκε καμία επέμβαση και είναι σε φυσιολογική θέση έχει έως και δύο φορές μεγαλύτερη πιθανότητα από το γενικό πληθυσμό να εμφανίσει και αυτός καρκίνο.

Σύμφωνα λοιπόν με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες συστήνουμε σε όλα τα παιδία με κρυψορχία που έχουν υποβληθεί σε επέμβαση να αυτοεξετάζονται μετά την εφηβεία.

Η χειρουργική αποκατάσταση επομένως θεωρείται επιβεβλημένη και μάλιστα σε μικρή ηλικία.

Είναι τόσο σημαντικό για την κακοήθη εξαλλαγή που ορισμένες μελέτες φτάνουν στο σημείο να κάνουν σύσταση ακόμα και για ορχεκτομή, για την αφαίρεση δηλαδή του όρχι που έχει παραμείνει υψηλότερα και δεν έχει διορθωθεί μέχρι την ηλικία των 13 ετών.

 

Μας είπατε ότι η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη για τον κίνδυνο της υπογονιμότητας και την κακοήθη εξαλλαγή. Ποιες άλλες επιπλοκές μπορεί να εμφανίσει η κρυψορχία

 Μία άλλη επιπλοκή μπορούμε να πούμε ότι είναι η συστροφή του όρχι στην νεογνική ηλικία. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίον καταλήγει ένας όρχις κατά την κάθοδο του στο όσχεο να συστραφεί και να γίνει ατροφικός.  

Επίσης υπάρχει μεγάλη πιθανότητα τραυματισμού γιατί ο όρχις που βρίσκεται βουβωνικά είναι εκτεθειμένος συνήθως μπροστά από το ηβικό οστό και μπορεί να υποστεί κάκωση από τη σύνθλιψη του πάνω σε αυτό.

 

Πότε πρέπει να γίνεται η επέμβαση για την κρυψορχία και σε ποια ηλικία;

Σύμφωνα πάντα με τις κατευθυντήριες οδηγίες των Ουρολογικών Εταιρειών Αμερικής και Ευρώπης, η ορχεοπηξία όπως λέμε την επέμβαση που καθηλώνουμε τον όχι στο όσχεο, πρέπει να γίνει από την ηλικία των 6 μηνών έως τους 18 μήνες.

Για τον ανελκόμενο όρχι δεν υπάρχει διαφορετική οδηγία. Χειρουργείται όπως είπαμε μόνο αν μεταπέσει σε κρυψορχία σε οποιαδήποτε ηλικία. Επίσης να πούμε ότι σύμφωνα με τις ίδιες οδηγίες δεν συστήνεται καμία συντηρητική θεραπεία με ορμόνες για την κάθοδο των όρχεων. Έχουν γίνει πολλές μελέτες που τις θεωρούν αναποτελεσματικές και επιζήμιες.

 

Πείτε μας για την επέμβαση: πόσο διαρκεί η νοσηλεία και τι μετεγχειρητικές οδηγίες δίνετε στους γονείς.

Όταν οριστεί η μέρα του χειρουργείου, η εισαγωγή προγραμματίζεται για την προηγούμενη μέρα όπου γίνονται οι αιματολογικές εξετάσεις, η σύσταση του Ιατρικού Φακέλου και η εξέταση από αναισθησιολόγο. Το παιδί φεύγει από το Νοσοκομείο με άδεια εξόδου εκτός αν θέλουν οι γονείς να παραμείνουν και επιστρέφει νωρίς το πρωί της επόμενης μέρας νηστικό για την επέμβαση.

Η επέμβαση γίνεται βέβαια με γενική αναισθησία και διαρκεί περίπου μία ώρα. Το παιδί εξέρχεται συνήθως πάλι με άδεια εξόδου το ίδιο απόγευμα.

Θα φέρει μία τομή βουβωνικά που καλύπτουμε με γάζα και έχει συνήθως κλειστεί με κόλλα και άλλη μία τομή στο όσχεο που φέρει απορροφήσημα ράμματα. Δεν αφαιρούνται ράμματα. Η καθαριότητα της περιοχής τις πρώτες 5-6 μέρες γίνεται με μωρομάντηλα και με καθαρισμό του τραύματος που βρίσκεται στο όσχεο. Μετά μπορεί να κάνει μπάνιο και τα ράμματα αποπίπτουν μόνα τους συν το χρόνο. Η βουβωνική τομή  δεν χρειάζεται καμία περιποίηση.

Επανεξετάζουμε συνήθως το παιδί κλινικά μετά από μία εβδομάδα, μετά ένα μήνα και μετά από ένα χρόνο. Συστήνουμε όπως είπαμε την αυτοεξέταση από την εφηβεία ειδικά για τις υψηλές κρυψορχίες.

 

Σε περίπτωση που ο όρχις βρίσκεται ενδοκοιλιακά τι επέμβαση γίνεται;

Στην Κλινική μας ο ενδκοιλιακός όρχις αντιμετωπίζεται πλέον λαπαροσκοπικά στην ηλικία των 12 με 18 μηνών. Με την ελάχιστα επιβατική αυτή τεχνική έχουμε τη δυνατότητα ανάλογα με σοβαρότητα, το ύψος δηλαδή της κρυψορχίας να κάνουμε την ορχεοπηξία σε ένα ή σε δύο στάδια. Με την λαπαροσκόπηση ελευθερώνεται ο όρχις ενδοκοιλιακά και εξασφαλίζεται το επαρκές μήκος των αγγείων που τον τρέφουν. Στη συνέχεια η διαδικασία συνεχίζεται όπως και στην ανοικτή μέθοδο. Η διάρκεια της επέμβασης μπορεί να είναι λίγο μεγαλύτερη.

Μπορούμε όμως πλέον έτσι να διασώσουμε έναν όρχι που παλιότερα είτε θα αφαιρούνταν ή θα καθηλωνόταν σε ακατάλληλη θέση.

​

Τι επιπλοκές περιμένουμε μετά την επέμβαση της κρυψορχίας;

Βασικά έχουμε τις άμεσες επιπλοκές που μπορεί να συναντήσουμε σε κάθε χειρουργική επέμβαση  και σχετίζονται με αυτό κάθε αυτό το χειρουργικό τραύμα. Σε όλα τα χειρουργικά τραύματα υπάρχει πιθανότητα της αιμορραγίας, να γίνει ένα μικρό αιμάτωμα, να υπάρξει οίδημα στην περιοχή ή ακόμα και να διαπυηθεί το τραύμα.  Ωστόσο με την κατάλληλη φροντίδα και φαρμακευτική αγωγή αυτές οι επιπλοκές μηδενίζονται. Σε ότι αφορά το οίδημα που μπορεί να εμφανιστεί στο όσχεο αυτό είναι κάτι που υποχωρεί αυτόματα, μέσα σε δύο εβδομάδες.

Ακόμα πιο σπάνιες είναι οι επιπλοκές που εμφανίζονται απώτερα.  Αυτές έχουνε να κάνουν κυρίως με το πόσο σοβαρή ήταν η κρυψορχία δηλαδή όσο πιο ψηλά ήταν ο όρχις τόσο υπάρχει και μεγαλύτερη πιθανότητα. αυτές οι επιλογές είναι είτε ο όρχις να μην καταφέρει να βρεθεί στην θέση που θέλουμε και να μιλάμε πλέον για μία κρυψορχία ιατρογενή αυτή τη φορά, είτε να ατροφήσει αυτός ο όρχις. Αυτές  οι δύο επιπλοκές είναι εξαιρετικά σπάνιες, όμως υφίσταται όπως και σε πολλές άλλες χειρουργικές επεμβάσεις των όρχεων.

​

​

​